Substancje | ||
Substancja prosta, której nie można rozłożyć na substancje prostsze | Substancja złożona, zbudowana z co najmniej dwóch połączonych ze sobą różnych substancji prostych | |
pierwiastek | związek chemiczny zbudowany z połączonych różnych pierwiastków |
|
Przykłady pierwaistków chemicznych
|
Przykłady związków chemicznych
|
Związki chemiczne mają zupełnie inne właściwości niż pierwiastki, z których powstały.
Przykłady:
Pierwiastki tlen (gaz) i żelazo (metal) połączyły się ze sobą i powstała nowa substancja - tlenek żelaza (rdza), który jest związkiem chemicznym.
Pierwiastki wodór (gaz) i tlen (gaz) połączyły się ze sobą i powstała nowa substancja - tlenek wodoru (woda), który jest związkiem chemicznym.
Każdy pierwiastek i związek chemiczny ma unikalne właściwości fizyczne (takie jak kolor, temperatura wrzenia i topnienia, gęstość) oraz chemiczne (np. zdolność do tworzenia innych związków chemicznych).
Pierwiastek to substancja składająca się z jednego rodzaju atomów (np. żelazo, węgiel), natomiast związek chemiczny zawiera dwa lub więcej różnych pierwiastków chemicznych połączonych w stałych proporcjach. W praktyce oznacza to, że związki chemiczne są bardziej złożonymi strukturami, w których atomy różnych pierwiastków współpracują, tworząc nowe, unikalne właściwości.
Pierwiastki chemiczne oznaczane są symbolami. Symbole pierwiastków chemicznych to skrócone oznaczenia pierwiastków stosowane w chemii, składające się zazwyczaj z jednej lub dwóch liter (czasami trzech). Litery te są zwykle pochodnymi nazw łacińskich pierwiastków, co ujednolica ich oznaczenia na całym świecie. Pierwsza litera symbolu jest zawsze wielka, a druga (jeśli występuje) mała.
Symbole chemiczne są powszechnie stosowane w chemii, aby ułatwić zapis i odczyt wzorów chemicznych oraz równań reakcji. Symbole pierwiastków chemicznych są niezbędne do zrozumienia i komunikacji w chemii. Umożliwiają one chemikom szybkie i efektywne zapisywanie i odczytywanie informacji o składzie chemicznym substancji oraz przebiegu reakcji chemicznych. Dzięki standaryzacji symboli, naukowcy na całym świecie mogą łatwo wymieniać się wiedzą i wynikami badań.
Przykładowe symbole pierwiastków chemicznych, które musisz znać:
nazwa pierwiastka | symbol | nazwa pierwiastka | symbol |
wodór | H | węgiel | C |
azot | N | tlen | O |
sód | Na | magnez | Mg |
glin | Al | krzem | Si |
fosfor | P | siarka | S |
chlor | Cl | potas | K |
wapń | Ca | żelazo | Fe |
miedź | Cu | cynk | Zn |
srebro | Ag | jod | I |
bar | Ba | ołów | Pb |
Symbole pierwiastków chemicznych mają swoje korzenie w łacińskich nazwach pierwiastków. Na przykład, symbol dla wodoru to “H” od łacińskiego słowa “hydrogenium”, a symbol dla potasu to “K” od “kalium”. Wiele z tych symboli zostało wprowadzonych przez szwedzkiego chemika Jönsa Jacoba Berzeliusa na początku XIX wieku.
Wzór chemiczny to zapis, który przedstawia skład chemiczny związku chemicznego za pomocą symboli pierwiastków chemicznych i liczb, które wskazują, ile atomów danego pierwiastka wchodzi w skład cząsteczki danego związku. Wzór chemiczny jest używany do identyfikacji substancji oraz do przedstawiania jej składu w sposób skrócony i zrozumiały.
Przykłady wzorów chemicznych:
Mieszanina | Związek chemiczny |
Powstaje w wyniku mechanicznego zmieszania różnych substancji | Powstaje w wyniku reakcji chemicznych |
Ilość poszczególnych składników może być dowolna | Ma ściśle określony skład |
Składniki w mieszaninie zachowują swoje właściwości | Składniki w związku chemicznym nie zachowują swoich właściwości |
Mieszaninę można łatwo rozdzielić metodami fizycznymi | Związku chemicznego nie można łatwo rozdzielić. |
Ma dowolny skład ilościowy - składniki zmieszane są w dowolnych proporcjach | Ma określony skład ilościowy - pierwiastki połączone są w określonych proporcjach |
Nie ma określonego wzoru chemicznego | Ma określony wzór chemiczny |