Metale, których nazwy musisz znać: sód, potas, magnez, wapń, żelazo, nikiel, miedź, srebro, złoto, rtęć, cynk, ołów, cyna, glin
Wspólne właściwości fizyczne metali
• stały stan skupienia w temperaturze pokojowej (wyjątek: rtęć jest cieczą)
• barwa srebrzystobiała lub srebrzystoszara (wyjątek: miedź - czerwona, złoto - żółta)
• połysk metaliczny: Metale zazwyczaj mają błyszczący wygląd, który nazywamy połyskiem metalicznym.
• kowalność i ciągliwość: Metale są mocne i trudne do rozerwania. Ale można je również kształtować na wiele sposobów, na przykład przez wybijanie, cięcie lub gięcie, wyciąganie w druty. To właściwość nazywamy kowalnością i ciągliwością.
• dobre przewodnictwo ciepła i prądu elektrycznego: Metale są dobrymi przewodnikami, co oznacza, że energia może łatwo przepływać przez nie. Dlatego naczynia kuchenne często są metalowe - szybko i równomiernie rozprowadzają ciepło. Z metali robione są też przewodniki prądu elektrycznego.
Różnice we właściwościach fizycznych metali
• temperatura topnienia (większość metali ma wysoką temperaturę topnienia)
• gęstość (metale lekkie np.glin, sód, metale ciężkie np. żelazo, ołów)
• twardość
Stopy metali − to mieszaniny jednorodne powstałe w wyniku stopienia dwóch lub więcej różnych metali. Możliwe są również dodatki niemetali. Sopy metali mają właściwości inne niż ich składniki.
Stopy mają lepsze własności użytkowe niż metale, z których zostały zrobione (lepsza odporność na korozję i właściwości mechaniczne).
Przykłady stopów metali.
• Brąz - stop miedzi i cyny. Wykonuje się z niego medale, pomniki, przedmioty artystyczne.
• Mosiądz - stop miedzi i cynku. Wykonuje się z niego części maszyn, klamki, okucia, przedmioty artystyczne.
• Stal - stop żelaza, węgla i innych metali. Stosowany powszechnie zamiast żelaza.
• Duraluminium - stop głównie glinu i innych metali i niemetali. Do wyrobu lekkich przedmiotów: części pojazdów, różnych sprzętów.
Korozja - niszczenie metali pod wpływem środowiska (tlenu, dwutlenku węgla, wody). Najbardziej znanym zjawiskiem korozji jest rdzewienie żelaza.
Korozji nie ulegają metale szlachetne np. złoto, srebro, platyna.
Metody ochrony przed korozją
• pokrywanie innymi metalami bardziej odpornymi na korozję: chromowanie, niklowanie
• malowanie lakierami i farbami
• smarowanie, oliwienie
• pokrywanie tworzywem sztucznym
• stapianie z innymi metalami (np. stal nierdzewna)
Niemetale, których nazwy musisz znać: węgiel, krzem, azot, fosfor, tlen, siarka, fluor, chlor, brom, jod, hel, neon, argon
Niemetale mają bardzo zróżnicowane właściwości
• występują w różnych stanach skupienia w temperaturze pokojowej (ciecze, gazy, ciała stałe)
• różna barwa (bezbarwna, żółta, czarna, ...)
• różna rozpuszczalność w wodzie
• różna twardość