Powrót

Kwasy karboksylowe

Grupa funkcyjna - grupa karboksylowa −COOH     grupa karboksylowa

 Wzór ogólny kwasów karboksylowych R−COOH  CnH2n+1COOH (n - ilość atomów węgla w cząsteczce, R- grupa alkilowa lub H-)
Kwasy karboksylowe zbudowane są z grupy alkilowej -R (−CnH2n+1) i grupy karboksylowej −COOH.
Nazwy systematyczne kwasów karboksylowych tworzy się od odpowiednich węglowodorów.
Kwasy karboksylowe tworzą szereg homologiczny, czyli każdy kolejny wzór kwasu posiada o jedną grupę −CH2− więcej od poprzedniego.

nazwa i wzór węglowodoru nazwa systematyczna nazwa zwyczajowa wzór sumaryczny wzór półstrukturalny
metan CH4 kwas metanowy kwas mrówkowy HCOOH kwas metanowy mrówkowy wzór
etan C2H6 kwas etanowy kwas octowy CH3COOH kwas etanowy octowy wzór
propan C3H8 kwas propanowy kwas propionowy C2H5COOH kwas propanowy wzór
butan C4H10 kwas butanowy kwas masłowy C3H7COOH kwas butanowy wzór

Wraz ze zwiększaniem się liczby atomów węgla w cząsteczkach kwasów zmieniają się ich właściwości fizyczne: zmniejsza się ich gęstość, rozpuszczalność w wodzie. 
Kwasy, które w cząsteczkach zawierają od 11 atomów węgla nazwywa się wyższymi kwasami tłuszczowymi.


Kwas metanowy

Nazwa zwyczajowa: kwas mrówkowy.
Występowanie: jad mrówek, liście pokrzywy.

Własności fizyczne: bezbarwna ciecz o ostrym zapachu, parząca, trująca, dobrze miesza się z wodą.
Własności chemiczne: ostry zapach, trujący, parzący, bakteriobójczy, ulega reakcji dysocjacji jonwej, reakcji spalania.

W roztworze wodnym kwas metanowy ulega reakcji dysocjacji jonowej:
HCOOH â‡„ H+ + COO  
H+ kation wodoru, COO anion metanianowy (anion mrówczanowy) 

Kwas metanowy ulega reakcji spalania zgodnie z równaniem:
2HCOOH + O2 → 2CO2 + H2O


Kwas etanowy
Nazwa zwyczajowa: kwas octowy
 

• Właściwości fizyczne
W temperaturze pokojowej kwas etanowy jest bezbarwną cieczą, dobrze miesza się z wodą.
• Właściwości chemiczne
Charakterystyczny zapach, ulega reakcjom spalania, reaguje z aktywnymi metalami, tlenkami metali i zasadami tworząc sole.

Kwas etanowy ulega reakcji spalania całkowitego:
CH3COOH + 2O2 → 2CO2 + 2H2O

Otrzymywanie - fermentacja octowa. Przebiega z udziałem bakterii octowych, które utleniają etanol do kwasu etanowego.
C2H5OH + O2bakterie→ CH3COOH + H2O

Reakcja dysocjacji jonowej
CH3COOH  —H2O→ H+ + COO  
Kwas etanowy w roztworze wodnym dysocjuje na kationy wodoru H+ i aniony etanianowe (octanowe) COO .  
Odczyn: kwasowy.
Papierek wskaźnikowy zwilżony kwasem przybiera barwę czerwoną.
Oranż metylowy po dodaniu do kwasu zmienia barwę z pomarańczowej na czerwoną.

Reakcje z metalami
2CH3COOH + 2Na → 2CH3COONa + H2  
Kwas etanowy reaguje z sodem i powstaje etanian sodu (octan sodu) i wodór.
2CH3COOH + Mg → (CH3COO)2Mg + H2   (etanian magnezu, octan magnezu)
Kwas etanowy reaguje z magnezem i powstaje etanian magnezu (octan magnezu) i wodór.
CH3COONa i (CH3COO)2Mg są to sole kwasu etanowego.

Reakcje z zasadami - reakcje zobojętniania
NaOH + CH3COOH → CH3COONa + H2O
Wodorotlenek sodu reaguje z kwaem etanowym i powstaje etanian sodu i woda.
Etanian sodu CH3COONa jest solą kwasu etanowego.
Zapis jonowy reakcji:
Na+ + OH + CH3COO + H+ → CH3COO + Na+ + H2O
Zapis jonowy skrócony:
H+ + OH → H2O
Po dodaniu kwasu etanowego do roztworu NaOH z dodatkiem fenoloftaleiny obserwuje się odbarwienie roztworu.

Reakcje z tlenkami metali
ZnO + 2CH3COOH → (CH3COO)2Zn + H2O
Tlenek cynku(II) reaguje z kwasem etanowym i powstaje etanian cynku(II) (octan cynku(II)).
CuO + 2CH3COOH → (CH3COO)2Cu + H2O
Tlenek miedzi(II) reaguje z kwasem etanowym i powstaje etanian miedzi(II) (octan miedzi(II)).

Zastosowanie kwasu etanowego:
- konserwowanie produktów spożywczych (ocet to10% kwas etanowy)



Zapraszam do wpisania komentarza: uwagi, co jeszcze dopisać, objaśnić, sprecyzować, niezrozumiała treść, błędy itp.
Napisz komentarz
Copyright 2011-2024Chem24.pl
Wszelkie prawa autorskie do treści zawartych w serwisie chem24.pl należą do właściciela portalu.
Treść strony i wszystkie elementy strony chem24.pl podlegają ochronie prawnej zawartej w przepisach o prawie autorskim.
Niedozwolone jest kopiowanie, rozpowszechnianie i udostępnianie innym użytkownikom bez zgody autora.

Niedozwolone działania stanowią okradanie autora i podlegają przepisom zawartym w Kodeksie Karnym.