Amoniak, sole amonowe

Wzór sumaryczny: NH₃
Nazwa systematyczna: azan (IUPAC)
Nazwa zwyczajowa: amoniak.

Cząsteczka amoniaku ma kształt piramidy trygonalnej. Azot przyjmuje w niej hybrydyzację sp³. Trzy zhybrydyzowane orbitale tworzą wiązania z wodorami, czwarty obsadza wolna para elektronowa.

Własności fizyczne. Gaz bezbarwny, charakterystyczny drażniący zapach, łatwo ulega skropleniu (t.w. -34,5^oC), łatwo się rozpuszcza w wodzie (w 0^oC w 1 obj. wody rozpuszcza się 1176 obj. amoniaku).

Między atomem N i atomami H istnieje duża różnica elektroujemności (0,84), przez co cząsteczka wykazuje moment dipolowy. Powoduje to asocjację cząsteczek amoniaku w stanie ciekłym. Cząsteczki są polarne i powstają między nimi oddziaływania - tworzą się wiązania wodorowe.

Dobra rozpuszczalność amoniaku w wodzie spowodowana jest obecnością wiązań wodorowych między cząsteczkami amoniaku a cząsteczkami wody.

Temperatury wrzenia wodorków azotowców maleją w dół grupy, jednak amoniak wyróżnia się tu stosunkowo wysoką temperaturą wrzenia spowodowaną wiązaniami wodorowymi. Różnica w elektroujemności pozostałych azotowców i wodoru jest niewielka.

Dla zainteresowanych: wzrost t.w. wodorków w dół grupy jest spowodowany wzrostem masy cząsteczkowej.