Tlenek krzemu(IV) nazywany jest też krzemionką. Wzór chemiczny SiO2.
Kwarc - to minerał zawierający SiO2. Jest składnikiem skał, piasku.
Niektóre odmiany kwarcu występujące w przyrodzie: agat, ametyst (fioletowy), cytryn (żółty), kryształ górski (bezbarwny), opal, jaspis i wiele innych.
Zastosowanie kwarcu: materiały ścierne, jubilerstwo (kamień szlachetny), elektronika (np. wyświetlacz ciekłokrystaliczny)
Własności kwarcu: wysoka temp. topnienia, twardy, kruchy.
Budowa wewnętrzna: atomy krzemu i tlenu są powiązane wiązaniami kowalencyjnymi (duża trwałość wiązań), tworzą się wielkie cząsteczki.
Reakcje
1. SiO2 + 2NaOH —(T.)→ Na2SiO3 + H2O (równanie uproszczone)
Na2SiO3 − sól sodowa kwasu krzemowego (H2SiO3)
W reakcji tej powstaje roztwór będący mieszaniną soli sodowych różnych kwasów krzemowych a nie tylko Na2SiO3.
Szkło wodne − roztwór będący mieszaniną soli sodowych róznych kwasów krzemowych.
Zastosowanie szkła wodnego w produkcji: klejów, kitów, żywic silikonowych, farb, materiałów ogniotrwałych.
2. SiO2 + 2Na2O —(T.)→ Na4SiO4
Na4SiO4 - krzemian sodu (wzór tlenkowy: 2Na2O • SiO2)
3. SiO2 + 2Mg → 2MgO + Si otrzymywanie krzemu
Zastosowanie krzemu: układy półprzewodnikowe, materiały żaroodporne, kolektory słoneczne
4. Si + 2NaOH + H2O → Na2SiO3 + 2H2
Glinokrzemiany - krzemiany, w których część atomów krzemu jest zastąpiona atomami glinu.
Przykład - glinokrzemian wapnia CaAl2Si2O8