2019 S / Zadanie 7. (1 pkt)
Pierwiastek A tworzy aniony złożone o wzorze AO₄⁻, w których występuje na swoim najwyższym stopniu utlenienia. Pierwiastek A jest metalem.
Pierwiastek D tworzy aniony złożone o wzorze DO₃⁻ , w których występuje na swoim najwyższym stopniu utlenienia. Pierwiastek D może przyjmować w związkach ujemne stopnie utlenienia.
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i zaznacz jedno określenie spośród podanych w każdym nawiasie, a w wyznaczone miejsca wpisz numer grupy oraz stopień utlenienia.
Pierwiastek A w jonie AO₄⁻ może w reakcji redoks pełnić funkcję (wyłącznie reduktora / reduktora lub utleniacza / wyłącznie utleniacza).
Pierwiastek D w jonie DO₃⁻ może (wyłącznie oddać elektrony / wyłącznie przyjąć elektrony / oddać lub przyjąć elektrony).
Pierwiastek A należy do grupy ......... układu okresowego pierwiastków.
Pierwiastek D należy do grupy ......... układu okresowego pierwiastków, a jego najniższy stopień utlenienia w związkach jest równy ............ .

2019 S / Zadanie 10. (2 pkt)
Ze zbioru:
Fe   Ni   Co   Hg   Mn²⁺   Cd²⁺   Cu²⁺   Ag⁺
wybierz drobiny, które spełniają warunki opisane w poniższej tabeli. Symbole i wzory wybranych drobin wpisz w wyznaczone miejsca.

2019 S / Zadanie 18. (1 pkt)
Podczas ogrzewania kwas fosfonowy H₃PO₃ (H₂PHO₃) ulega reakcji dysproporcjonowania, w wyniku której powstają kwas ortofosforowy(V) i fosforowodór.
^{Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.}
Napisz w formie cząsteczkowej równanie opisanej reakcji.
.....................................................................................

2019 S / Zadanie 17. (3 pkt)
W tabeli podano wartości standardowej entalpii spalania metanu, wodoru i węgla.

*Produktem spalania jest woda ciekła.
^{Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2003.}
Oblicz standardową entalpię tworzenia metanu. Oceń, czy poprawne jest twierdzenie, że w reakcji syntezy metanu z pierwiastków produkt ma energię wyższą od substratów. Uzasadnij swoją ocenę.

2019 S / Zadanie 14. (1 pkt)
Tlenek azotu(II) można otrzymać w łuku elektrycznym w wyniku endotermicznej reakcji odwracalnej zilustrowanej poniższym równaniem.
N_{2 (g)} + O_{2 (g)} ⇄ 2NO _(g)
Uzupełnij zdania wyrażeniami wybranymi spośród podanych poniżej.
zmaleje wzrośnie nie ulegnie zmianie

Jeśli w układzie będącym w stanie równowagi nastąpi wzrost temperatury, to wartość stałej równowagi opisanej reakcji ........................
Jeśli w układzie będącym w stanie równowagi nastąpi wzrost ciśnienia (T=const), to wydajność opisanej reakcji ..................................
Jeśli do układu będącego w stanie równowagi wprowadzi się katalizator, to ilość NO w układzie ................................................ .
Jeśli z układu będącego w stanie równowagi usunie się część azotu, to ilość tlenu w układzie ................................................

2019 S / Zadanie 15. (1 pkt)
Oceń, czy podane poniżej informacje dotyczące chlorku żelaza(III) są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.
1. Wodny roztwór chlorku żelaza(III) ma odczyn obojętny. P F
2. Chlorek żelaza(III) można otrzymać w wyniku reakcji żelaza ze stężonym kwasem solnym. P F
3. Dodanie kwasu solnego do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) cofa reakcję hydrolizy tej soli. P F

2019 S / Zadanie 16.
W temperaturze T stała dysocjacji kwasowej kwasu etanowego (octowego) jest równa K_a = 1,8 · 10^–5, a stała dysocjacji zasadowej amoniaku jest równa K_b = 1,8 · 10^–5. Przeprowadzono doświadczenie, w którym po zmieszaniu reagentów w stosunku stechiometrycznym powstały wodne roztwory soli o temperaturze T. Odczyn roztworu wodnego otrzymanej soli:
• w probówce I był zasadowy;
• w probówce II – kwasowy;
• w probówce III – obojętny.

Zadanie 16.1. (1 pkt)
Uzupełnij schemat przeprowadzonego doświadczenia. Wpisz wzory użytych odczynników wybranych spośród:
NH_{3 (aq)}       CO_{2 (g)}       K _(s)       HCl _(aq)   

Zadanie 16.2. (1 pkt)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji otrzymywania tej soli, której wodny roztwór powstał w probówce I.
.....................................................................

2019 S / Zadanie 21. (2 pkt)
Dany jest zbiór drobin:
NH₄⁺   HCl    HSO₃⁻   S²⁻   CH₄   H₃O⁺
Spośród podanych drobin wybierz wszystkie, które według teorii Brønsteda–Lowry’ego mogą w roztworze wodnym pełnić funkcję zasady. Napisz odpowiednie wzory. Dla jednej z wybranych drobin napisz równanie reakcji z wodą, w której to reakcji wybrana drobina pełni funkcję zasady.
Wzory drobin, które mogą pełnić funkcję zasady: .......................................................
Równanie reakcji wybranej drobiny z wodą: ................................................................

2019 S / Zadanie 23. (1 pkt)
W temperaturze 25 °C iloczyn rozpuszczalności chlorku srebra w wodzie jest równy 1,8·10⁻¹⁰.
^{Na podstawie: J. Sawicka, A. Janich-Kilian, W. Cejner-Mania, G. Urbańczyk, Tablice chemiczne, Gdańsk 2002.}
Do wodnego roztworu azotanu(V) srebra dodano wodny roztwór chlorku potasu i otrzymano mieszaninę o objętości 1 dm3 i o temperaturze 25 °C. W tej mieszaninie stężenie azotanu(V) srebra wynosiło 1,0·10⁻⁴ mol·dm⁻³, a stężenie chlorku potasu było równe 1,0·10⁻⁶ mol·dm⁻³.

Czy po zmieszaniu roztworów wytrącił się osad chlorku srebra? Odpowiedź uzasadnij.

2019 S / Zadanie 24. (1 pkt)

W temperaturze 25 °C iloczyn rozpuszczalności chlorku srebra w wodzie jest równy 1,8·10⁻¹⁰.
^{Na podstawie: J. Sawicka, A. Janich-Kilian, W. Cejner-Mania, G. Urbańczyk, Tablice chemiczne, Gdańsk 2002.}

Do dwóch zlewek zawierających po 100 cm³ wody destylowanej o temperaturze 25 °C wprowadzono po 5 g chlorku srebra. Po pewnym czasie w zlewkach powstały nasycone roztwory chlorku srebra i ustalił się stan równowagi między osadem a roztworem. Następnie do pierwszej zlewki dodano 1 g stałego chlorku potasu, a do drugiej dolano 20 cm³ wody o temperaturze 25 °C. Opisany eksperyment przedstawiono na poniższym rysunku:

Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i zaznacz jedno określenie spośród podanych w każdym nawiasie.
Po dodaniu chlorku potasu i po ponownym ustaleniu się stanu równowagi masa osadu w zlewce I była (większa niż / taka sama jak / mniejsza niż) przed dodaniem soli.
Po dodaniu wody do zlewki II i po ponownym ustaleniu się stanu równowagi stężenie jonów srebra było (większe niż / takie samo jak / mniejsze niż) przed dodaniem wody.

2019 S / Zadanie 26.
Związek aromatyczny o wzorze C₈H₁₀ reaguje ze stężonym kwasem azotowym(V) w obecności stężonego kwasu siarkowego(VI). Jeżeli molowy stosunek stechiometryczny substratów tej reakcji wynosi 1 : 1, to powstaje tylko jeden produkt organiczny.
Zadanie 26.1. (1 pkt)
Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) organicznego produktu, który powstaje w reakcji związku aromatycznego o wzorze C₈H₁₀ z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 : 1.
...........................................................................................
Zadanie 26.2. (1 pkt)
Określ typ i mechanizm opisanej przemiany.
Typ reakcji: ...................................................... Mechanizm: ......................................................

2019 S / Zadanie 28. (2 pkt)
Pewien związek o wzorze ogólnym RCHO przekształcono w związek D w  kilkuetapowym procesie przedstawionym na poniższym schemacie.

Literami A, B, C, D oznaczono pochodne węglowodorów.
Podaj wzory ogólne tych pochodnych.
Wzór związku A: ..............................................
Wzór związku B: ..............................................
Wzór związku C: ..............................................
Wzór związku D: ..............................................

2019 S / Zadanie 22. (2 pkt)
Przygotowano wodne roztwory o stężeniu 0,1 mol·dm⁻³ substancji o wzorach:
C₆H₅OH      HCl      CH₃NH₂      CH₃CH₂OH
i za pomocą pehametru zmierzono pH wszystkich roztworów.
Uszereguj związki o podanych wzorach zgodnie z rosnącym pH ich wodnych roztworów – zapisz wzory tych związków w odpowiedniej kolejności. Napisz w formie jonowej równanie reakcji, która uzasadnia odczyn roztworu o najwyższym pH.
Kolejność związków zgodnie z rosnącym pH roztworów:
................................................................................
Równanie reakcji, która uzasadnia odczyn roztworu o najwyższym pH:
................................................................................

2019 S / Zadanie 31.
W poniższej tabeli przedstawiono wybrane dane dotyczące trzech aminokwasów białkowych. Symbol pI oznacza punkt izoelektryczny. Jest on wartością pH roztworu, w którym stężenie jonu obojnaczego osiąga maksymalną wartość, a stężenia formy anionowej i kationowej mają jednakową, najmniejszą wartość.

Zadanie 31.1. (1 pkt)
Z podanych powyżej aminokwasów otrzymano liniowy tripeptyd. W tworzeniu wiązań peptydowych wzięły udział następujące grupy:
– grupa aminowa alaniny i seryny,
– grupa karboksylowa glicyny i seryny.
Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) opisanego tripeptydu.

Zadanie 31.2. (1 pkt)
Drobiny obdarzone ładunkiem mogą się poruszać w polu elektrycznym.
Czy w roztworze o pH równym 9 alanina i seryna będą się poruszały w kierunku elektrody o tym samym ładunku? Odpowiedź uzasadnij.

2019 S / Zadanie 30.
W trzech probówkach oznaczonych numerami 1., 2. i 3. (w przypadkowej kolejności) znajdują się wodne roztwory następujących substancji: glukozy, fruktozy i sacharozy. W celu ich identyfikacji wykonano dwuetapowe doświadczenie. W pierwszym etapie pobrano próbki roztworów ze wszystkich probówek, zalkalizowano je, dodano świeżo strącony wodorotlenek miedzi(II) i ogrzano. Zaobserwowane zmiany pozwoliły na identyfikację zawartości probówki 1. W etapie drugim przeprowadzono reakcję pozwalającą rozróżnić zawartość probówek 2. i 3. Zmiany świadczące o zajściu reakcji zaobserwowano tylko w probówce 3.

Zadanie 30.1. (1 pkt)
Uzupełnij tabelę. Wpisz nazwy związków, których wodne roztwory znajdowały się w probówkach o numerach 1., 2., 3.

Zadanie 30.2. (1 pkt)
Napisz, jakie zmiany można było zaobserwować w probówkach 2. i 3. podczas pierwszego etapu doświadczenia.
.................................................................
Zadanie 30.3. (1 pkt)
Określ, jaka różnica we właściwościach chemicznych między substancjami znajdującymi się w probówkach 2. i 3. a substancją znajdującą się w probówce 1., była podstawą identyfikacji substancji w pierwszym etapie.
....................................................................
Zadanie 30.4. (1 pkt)
Uzupełnij schemat doświadczenia przeprowadzonego w drugim etapie identyfikacji. Podkreśl wzory dwóch wybranych odczynników.
Schemat doświadczenia:
Br_{2 (aq)} / FeCl_{3 (aq)} / NaHCO_{3 (aq)} / HNO_{3 (stężony)}

2019 S / Zadanie 33. (1 pkt)
Poniżej przedstawiono wzory związków organicznych w projekcji Fischera.

Uzupełnij tabelę – wpisz numery, którymi oznaczono wzory odpowiednich związków.

2019 S / Zadanie 29. (2 pkt)
Oblicz, ile centymetrów sześciennych wodnego roztworu kwasu etanowego o stężeniu równym 41,0% masowych i gęstości 1,05 g·cm⁻³ należy rozcieńczyć wodą, aby otrzymać 200,00 cm³ roztworu kwasu etanowego o stężeniu 0,70 mol·dm⁻³.