Wyższe kwasy karboksylowe mają długie łańcuchy węglowe.
Inna nazwa wyższych kwasów karboksylowych: kwasy tluszczowe.
Kwas palmitynowy
Wzór sumaryczny: C15H31COOH, wzór półstrukturalny: CH3−(CH2)14−COOH
Kwas palmitynowy jest białą substancją stałą, nie rozpuszcza się w wodzie, podczas ogrzewania topi się i paruje wydzielając charakterystyczny zapach.
Kwas stearynowy
C17H35COOH, wzór półstrukturalny: CH3−(CH2)16−COOH
Własności fizyczne: biała substancja stała, nierozpuszczalna w wodzie, podczas ogrzewania topi się i paruje wydzielając charakterystyczny zapach.
Kwas oleinowy
C17H33COOH, wzór półstrukturalny: CH3−(CH2)7−CH=CH-(CH2)7−COOH
Własności fizyczne: oleista ciecz, nierozpuszczalna w wodzie
Zachowanie wyższych kwasów tłuszczowych wobec wody
- nie rozpuszczają się w wodzie
- nie ulegają dysocjacji jonowej
Zachowanie wyższych kwasów tłuszczowych wobec wody bromowej roztworu KMnO4.
kwas stearynowy | nie odbarwia wody bromowej ani roztworu KMnO4 |
kwas palmitynowy | nie odbarwia wody bromowej ani roztworu KMnO4 |
kwas oleinowy | odbarwia wodę bromową i roztwór KMnO4 |
Kwas oleinowy odbarwia wodę bromową i roztwór manganianu(VII) potasu KMnO4 ponieważ jego cząsteczka posiada wiązanie podwójne C=C.
CH3−(CH2)7−CH=CH-(CH2)7−COOH
Kwas oleinowy ma charakter nienasycony.
W wyniku reakcji kwasu oleinowego z bromem zachodzi reakcja przyłączania bromu do wiązania podwójnego zgodnie z równaniem:
CH3−(CH2)7−CH=CH-(CH2)7−COOH + Br2 → CH3−(CH2)7−CHBr−CHBr-(CH2)7−COOH
Reakcje z wodorotlenkami (reakcje zobojętniania)
Sole wyższych kwasów karboksylowych to mydła.
NaOH + C17H35COOH → C17H35COONa + H2O
C17H35COONa - stearynian sodu (mydło sodowe)
Mydła użytkowe są to sole sodowe i potasowe wyższych kwasów tłuszczowych z innymi dodatkami np. substancji zapachowych, oleju kokosowego, barwników, glicerolu.
Mydła potasowe są szare, maziste, mydła sodowe są białe i twarde.
Reakcje spalania całkowitego
C15H31COOH + 23 O2 → 16 CO2 + 16 H2O
C17H35COOH + 26 O2 → 18 CO2 + 18 H2O
2 C17H33COOH + 51 O2 → 36 CO2 + 34 H2O
Wyższe kwasy tłuszczowe nie ragują z metalami i tlenkami metali.